Om op een etsplaat te kunnen tekenen moet de plaat eerst bedekt worden met een dun laagje etsgrond. Deze laag is bestand tegen het etsmiddel.
Etsgronden op basis van acryl
Lascaux Hard Resist
Technische specificatie van Lascaux Hard Resist (#2090) en gebruiksaanwijzing
500 ml flacon
85 ml flacon
Samenstelling : gebaseerd op acryl copolymeer.
Deze nieuwe generatie etgrond is ontworpen als onderdeel van het ‘acrylic-resist etssysteem’. Het resultaat in lijnvoering van de ets is vergelijkbaar met de tradionele harde etsgronden. Het wordt in een dunne gelijkmatige laag, met de kwast, op de plaat aangebracht. Na droging kan het worden bewerkt met alle normale etsgereedschappen.
Eigenschappen
Lascaux Hard resist is wateroplosbaar, klaar voor gebruik, niet giftig en bruikbaar op koper, brons, zink, staal en aluminium. Platen moeten een correcte voorbehandeling ondergaan. De etsgrond is zeer zuurbestendig en duurzaam. Hij kan worden gebruikt samen met andere Lascaux etsgronden en ook fotopolymeerfilm.
Aanwijzingen voor gebruik
Prepareren, opruwen en ontvetten van de plaat:
De randen van de plaat moeten worden afgeschuind met een vijl en scherpe hoeken afgerond. Goed schoonmaken, zodat er geen deeltjes metaal achterblijven. Beide zijden van de plaat kunnen dan licht worden opgeruwd zodat de resists beter hechten (staal vormt hierop een uitzondering, daar het van zichzelf al ruw genoeg is). Het opruwen kan op een aantal manieren; met carborundumpoeder (korrel 400) of met fijn schuurpapier (600 of fijner, bijvoorbeeld 800 of 1200). Met cirkelvormige bewegingen schuurt men m.b.v. een schuurblokje en water het schuurmiddel over de plaat. Niet te grof schuren want, dit zal later een plaattoon te zien geven op de afdruk. (soms kan de plaat tussentijds gepolijst worden om de plaattoon te verminderen).
Vervolgens de plaat ontvetten met krijt (een papje van krijtpoeder en een beetje ammonia, wrijven met een doekje), of een andere ontvetter (Vim of Cif bijvoorbeeld, en alcohol). Het ontvetten controleren door de plaat onder de waterkraan te houden, als de plaat nog water afstoot, is hij nog niet vetvrij. De plaat laten drogen.
Het opbrengen van de etsgrond:
De plaat dient aan de achterkant en de zijkanten bedekt te zijn met een afdekmiddek. Hiervoor kan Lascaux plate backing gebruikt worden, maar ook plastic afdektape.
Doe een kleine hoeveelheid etsgrond in een schaaltje. Gebruik een fijne kwast van ongeveer 5cm breed (2”). Een grove kwast zal resulteren in een ongelijkmatige verdeling van de etsgrond, en de etsgrond moet als een dunne, maar gelijkmatige laag aangebracht worden. Probeer ophopingen aan de rand te voorkomen.
Het drogen van de etsgrond:
De plaat vlak leggen en laten drogen. In een droogkast kan het ook (horizontaal) het gaat sneller.
De etsgrond kleuren:
Het oppervlak van de droge etsgrond kan gekleurd worden door middel van de wateroplosbare Lascaux Black coating of Lascaux White coating. Op de gekleurde laag kan getekend worden met potlood of doordrukpapier (carbon) als een voorbeeldtekening nodig is.
Tekenen in de etsgrond:
In de etsgrond kan worden getekend met naalden, roulettes, schrapers en staalwol. De resist heeft een zacht, wasachtig karakter waardoor de naald er gemakkelijk doorheen snijdt wat resulteert in een gelijkmatige schone lijn. Losgekomen deeltjes bij het insnijden zullen niet uitsmeren en kunnen gemakkelijk afgeborsteld worden. Het blootgelegde metaal zal duidelijk zichtbaar zijn als een heldere lijn, vooral als de resist vooraf gekleurd is.
De kleurlaag verwijderen en het beeld bewerken:
De kleurlaag wordt het best weggewassen met water als de tekening klaar is: de Lascaux Hard resist en de tekening zullen op de plaat achterblijven. Correcties achteraf worden gemaakt met Lascaux Stop-out resist die zich stevig aan de Hard resist zal binden.
Schildertechnieken:
Brede open vlakken (blootgelegd metaal) kunnen bereikt worden door Mystrol of Lascaux Remover met de kwast aan te brengen op de droge etsgrond. De Mystrol lost de etsgrond op en kan na tien minuten worden weggenomen met een doekje en/of borsteltje. Het metaal ligt op deze plekken open en kan worden geëtst. De plaat moet nu gespoeld worden met CPS ontvetter en daarna met water voordat eventueel een aquatint-etsgrond of een andere etsgrond wordt aangebracht.
Etsen:
De plaat kan geëtst worden met een veelheid aan etsmiddelen waaronder ijzerchloride (voor koper en brons) of kopersulfaat (voor staal, zink en aluminium). De platen worden eerst kort geëtst (enkele minuten) om de gedeeltes van de plaat, die worden aangetast door het etsmiddel, goed te kunnen zien. Als er dan delen zijn die niet zijn aangetast, terwijl het wel de bedoeling was, is er blijkbaar nog etsgrond, vet of verontreiniging aanwezig. Maak deze gedeeltes vetvrij en schoon met een afwasmiddel. Als het kort etsen geen problemen aan het licht brengt, kan het eigenlijke etsen beginnen. Tenzij er nog andere etsgrond moeten aangebracht worden of als er nog lijnen moeten worden getekend of bijgewerkt. Iedere keer als een etsgrond tussentijds moet worden aangebracht, moet de oxidatie van het koper worden verwijderd. Als dat niet wordt gedaan zal de etsgrond niet goed hechten. Voor het verwijderen van koperoxide wordt een oplossing van wat zout in keukenazijn gebruikt. Dan de plaat weer spoelen en drogen.
De etsgrond is zeer betrouwbaar, dus er kan diep worden geëtst zonder problemen.
Verwijderen van de etsgrond:
Als de etsgrond niet is uitgehard, is deze wateroplosbaar. Daarom kan etsgrond (nog niet uitgehard) van gereedschap, platen en oppervlaktes verwijderd worden met warm water en zeep. Uitgeharde etsgrond kan verwijderd worden door de plaat (of schoon te maken gereedschap) tien minuten en een bakje met Mystrol (of Lascaux remover) te leggen. Vervolgens de plaat er uit halen en gelijk met een borstel de etsgrond van de plaat borstelen. Doe dit liefst in een ander bakje, anders wordt de Mystrol of remover vervuild met de acrylresten. Draag beschermende handschoenen. Dan de plaat grondig afspoelen met warm water en controleren op achtergebleven resten etsgrond.